In 2008 vernietigde het Grondwettelijk Hof gedeeltelijk de bepalingen van artikel 6 van het btw-wetboek. Sindsdien heerste er onduidelijkheid over hoe het btw-statuut van openbare besturen is geregeld. Nochtans is dat niet onbelangrijk voor wie aan openbare besturen factureert. Gelukkig zijn er de afgelopen jaren verschillende circulaires verschenen die duidelijkheid brengen.
Btw-statuut van de openbare besturen
In principe zijn openbare besturen, zoals steden, gemeenten en publiekrechtelijke lichamen die overheidsdaden verrichten, niet btw-plichtig. Hierop zijn er echter uitzonderingen.
Limitatieve lijst met uitzonderingen
Voor een aantal handelingen die de openbare besturen verrichten, zijn ze wel btw-plichtig als de handelingen limitatief in het btw-wetboek zijn opgesomd. Zij staan in het derde lid van artikel 6 van het Wetboek van de belasting over de toegevoegde waarde:
- Telecommunicatiediensten
- Levering en voorziening van water, gas, elektriciteit en stroom
- Goederen- en personenvervoer
- Levering van goederen en het verrichten van diensten in het kader van de exploitatie van havens, bevaarbare waterlopen en vlieghavens
- Levering van nieuwe goederen geproduceerd voor de verkoop
- Handelingen van de landbouwinterventiebureaus met betrekking tot landbouwproducten op grond van verordeningen houdende een gemeenschappelijke marktordening
- Exploitatie van commerciële beurzen en tentoonstellingen
- Exploitatie en verlening van rechten op de exploitatie van parkeergelegenheden, opslagplaatsen of kampeerterreinen
- Werkzaamheden inzake reclame
- Diensten van reisbureaus
- Levering van goederen en diensten verricht door bedrijfskantines, bedrijfswinkels, coöperaties en soortgelijke inrichtingen
- Leveringen van goederen en diensten verricht door radio- en televisieomroepdiensten
Concurrentieverstoring
Indien het niet gaat om een handeling die in de limitatieve lijst staat, moet steeds worden nagegaan of er sprake is van concurrentieverstoring. Ook bij concurrentieverstoring is de overheid btw-plichtig. Het gaat dan om goederen of diensten die de overheid levert waarvoor private ondernemingen wel btw-plichtig zouden zijn. In zo’n geval zou het ontbreken van de btw-plicht oneerlijke concurrentie inhouden. Vereist is wel dat de concurrentieverstoring enige betekenis heeft. Dit is natuurlijk vrij subjectief. In een eerdere circulaire, die ging over de verhuur van materiaal en de verkoop van pluimvee, was er sprake van concurrentieverstoring eenmaal de economische activiteit meer dan € 25.000 zou bedragen.
Hoe moet u nu factureren?
Als de overheid geen btw-nummer heeft moet u sowieso btw factureren. In principe gaat het om 21% btw, maar uitzonderlijk kunnen ook de andere btw-tarieven van toepassing zijn. Een voorbeeld hiervan is als het gaat om werken met betrekking tot sociale huisvesting (12%) of werken in onroerende staat aan schoolgebouwen (6%).
De btw verleggen kan als er sprake is van werken in onroerende staat én wanneer de btw-plichtige klant periodieke btw-aangiften indient. De overheid moet daarvoor sowieso over een btw-nummer beschikken. Het is echter niet omdat de overheid over een btw-nummer beschikt, dat ze ook periodieke btw-aangiften indient. Dat is bijvoorbeeld het geval wanneer een overheid voor een beperkt bedrag aankopen in een andere EU-lidstaat heeft gedaan, waarbij het wel een btw-nummer kreeg toegekend en eenmalig een bijzondere btw-aangifte indiende. Bij zo’n bijzondere btw-aangifte is er geen sprake van periodieke btw-aangiften. Daarom zal u telkens een controle moeten uitvoeren via de tool ‘btw-regimes’ in Intervat.
Correct factureren aan overheden
Ongeacht of u nu met btw moet factureren of de verleggingsregeling toepast, voor factuurprogramma’s houdt het helemaal geen verschil in.
Wel is het zo dat niet alle factuurprogramma’s geschikt zijn voor digitale facturen voor de overheid. Slechts een beperkt aantal factuurprogramma’s zijn bijvoorbeeld gecertificeerd door de Vlaamse overheid. Voor dergelijke e-facturen moet u dan ook even nagaan welk factuurprogramma het al dan niet kan. Factuurprogramma’s vergelijken doet u met behulp van onze vergelijkingstool.
